EHEDG, 3-A, FDA, WAAR GAAT HET OVER?
Met name in de voeding- en genotmiddelenindustrie moet elk risico op besmetting zoveel mogelijk worden voorkomen. Een goed hygiënisch ontwerp van een simpele machine tot en met een totaal leidingsysteem is dan ook van groot belang voor het verminderen van besmettingsrisico’s. Het leidt veelal ook tot langere houdbaarheidsdata van producten.
Machines e.d. moeten dan ook voldoen aan diverse eisen m.b.t. hygiëne en voedselveiligheid. De gebruikte materialen of delen hiervan mogen niet in het product terecht kunnen komen. Ook moet de machine zo zijn geconstrueerd, dat er geen product kan ophopen in dode hoeken of uiteinden, waardoor ongewenste uitgroei van micro-organismen kan ontstaan. Ook moet een machine na productie snel kunnen worden gedemonteerd voor reiniging en desinfectie en daarna snel en foutloos weer in elkaar worden gezet. Vanaf begin jaren 70 zag men de noodzaak in om machines voor de zuivel-, voeding- en genotmiddelenindustrie volgens hygiënische richtlijnen te gaan bouwen.
In de Verenigde Staten was 3-A (Triple A) koploper inzake het opstellen van hygiënische richtlijnen. Door het vetorecht van het FDA (Food and Drug Administration) bij 3-A, speelt ook de FDA hierin een belangrijke rol. Voor procesapparatuur in Europa waren het destijds bedrijven als Unilever, Kraft, Heinz en Nestle, die zelf hun eisen stelden.
De Camden Food & Drinks Research Association vormde in 1984 in Europa de eerste "(EHEDG) Main Group". Dit was een samenstelling van vertegenwoordigers uit de machine-industrie, voeding en genotmiddelenindustrie, onderzoeksinstituten, universiteiten en overheden.
EHEDG - De European Hygienic Engineering & Design Group is in 1989 opgericht. Het is een consortium van fabrikanten van apparaten en machines, producenten van voedings- en genotmiddelen, onderzoeksinstituten en volksgezondheid autoriteiten. Het voornaamste doel van EHEDG is het bevorderen van veilig voedsel door het verbeteren van de hygiënische engineering en design in alle aspecten binnen de voedselproductie en verpakking. EHEDG ondersteunt actief de Europese wetgeving. Deze wetgeving vereist dat hanteren, bereiden, verwerken en verpakken van voedsel gebeurt met behulp van hygiënische apparaten en machines in een hygiënische omgeving.
De Europese Commissie heeft CEN (Comité Européen de Normalisation) en CENELEC (Comité Européen de Normalisation Electronique) opdracht gegeven normen en standaarden op te stellen voor het ontwerp van voedingssector geschikte procesapparatuur. EHEDG is vertegenwoordigd in de technische commissie ‘Food Processing Machinery, safety and hygienic specifications’ van de CEN , die voor het opstellen van de specifieke normen de EHEDG-aanbevelingen als uitgangspunt neemt. De EHEDG schrijft, vanuit de industrie, de richtlijn voor waaraan machines in de voeding en genotmiddelenindustrie en ook in de farmacie, moeten voldoen om hygiënisch produceren toe te laten. Hun werkwijze is vergelijkbaar met de Amerikaanse 3-A (Triple A). Omdat de voedselveiligheid niet ophoudt bij de grenzen van Europa wordt gewerkt aan een wereldwijde harmonisatie van richtlijnen en normen. EHEDG en de Amerikaanse organisaties NSF en 3-A hebben ingestemd met samenwerking in de ontwikkeling van richtlijnen.
Volgens de richtlijn moeten machines, procesapparaten e.d. zo zijn ontworpen en gebouwd dat infectie, ziekte- en besmettingsgevaar voor de consument wordt voorkomen. Naar aanleiding van deze richtlijn zijn twee officiële normen geschreven, te weten NEN-EN 1672-2 en ISO 14159. Lees verder op euronorm.net. Verder moeten machines ook voldoen aan de machinerichtlijn 2006/42/EG.
Gebruikers van machines, procesapparaten e.d, die zijn geproduceerd volgens de bovengenoemde richtlijnen, mogen er dus van uitgaan dat de apparatuur ook aan de wettelijke eisen en of richtlijnen voldoet. Bovendien verplichten de meeste richtlijnen tot het meeleveren van een uitgebreide gebruikshandleiding met alle informatie die de gebruiker nodig heeft om veilig met het product om te kunnen gaan.
EHEDG, 3-A RICHTLIJNEN WAT HOUD DAT IN?
Buiten de productkwaliteit is het belangrijkste doel van de richtlijn de preventie van micro-organismen en microbiële besmettingen. Dit kan men o.a. bereiken door het verbeteren van hygiënische engineering en design in alle aspecten van de voedselproductie.
Tijdens het produceren, verwerken en verpakken van producten kunnen de producten besmet raken met (negatieve) micro-organismen. Machines, procesapparaten e.d. die bedoeld zijn voor aseptische processen moeten daarom dan ook ondoordringbaar zijn voor micro-organismen.
Wat zijn micro-organismen?
Bacteriën, schimmels, virussen en gisten zijn allen micro-organismen. Het zijn levendige organismes die met het blote oog niet te zien zijn. Ze leven overal om ons heen. Vooral de eerste drie uit dit rijtje roepen negatieve associaties op. Zij kunnen een product zo verontreinigen of bederven dat je dit direct merkt. Veelal stinkt het product dan of smaakt het zuur, is het slijmerig of verkleurd. Soms maakt een product je echter ook ziek zonder dat het product direct als ziekteverwekker herkenbaar is. Micro-organismen kunnen allerlei ziektes veroorzaken. Denk hierbij aan Salmonella, Campylobacter, E-colie, botulisme en Bacillus cereus.
Maak je echter niet ongerust. Ieder mens heeft een scala aan bacteriën, microben en schimmels in zijn lichaam. In de lucht die je inademt zitten ook micro-organismen en veel producten zouden niet bestaan zonder de werking van juist deze organismen. Brood heeft gist nodig om te rijzen, yoghurt bacteriën en kaas schimmels. In deze gevallen helpen micro-organismes ons juist met het tot stand komen van een geheel ander product, dat niet alleen eetbaar is, maar veelal ook nog lekkerder is.
Kortom, micro-organismen spelen in de voeding- en genotmiddelen industrie, zowel in positieve als negatieve zin, een grote rol en dit moet dus goed beheersbaar blijven.
Wat is een microbiële besmetting?
Een microbiële besmetting wordt ook wel een kruisbesmetting genoemd. Het gaat hierbij om de besmetting van een product door een ander product. Als een niet-besmet product (bevat geen micro-organismen) in contact komt met een besmet product (bevat micro-organismen), heet dat kruisbesmetting. Bijvoorbeeld het snijden van groente (niet besmet) op een snijplank, waarop eerst rauwe kip is verwerkt.( wel besmet)
Enkele cirteria uit de EHEDG richtlijnen voor het hygiënisch ontwerpen en bouwen van procesapparatuur zijn:
- bepaling van de doelgroep
- bepaling van de normale gebruiksomstandigheden
- batchprocesssen of continueprocessen
- het soort product. Droog of nat
- de doorloopsnelheid van het product tijdens het proces
- de gebruikte materialen moeten ongevoelig zijn voor het product, reinigings- en desinfectiemiddelen. Ze moeten corrosiebestendig, mechanisch stabiel zijn en mogen niet toxisch (giftig) en absorberend zijn
- oppervlakken waar het product mee in aanraking komt moet een ruwheidswaarde van Ra ≤ 0,8 µm hebben. Let op, een lagere ruwheidswaarde beïnvloed veelal wel de reinigbaarheid. Bij 0,3 µm is het kritieke punt aangebroken waarbij stromingsproblemen kunnen gaan optreden
- reinigbaarheid, effect van de oppervlaktestructuur en de gladheid, opeenhoping en of vastkleven van productresten
- geen metaal op metaal verbindingen (behalve lassen)
- bestendigheid tegen uitdroging, olie, vet en conserveermiddelen
- geen scherpe maar afgeronde hoeken
- geen dode ruimtes, spleten en uitstekels
- de apparatuur en het leidingsysteem moet afwaterend zijn en mag geen oneffenheden bevatten
- goed gebruik van afdichtingen en pakkingen
- geen schroefdraadverbindingen op plaatsen waar het product zich kan bevinden
- juist lasproces (orbitaal lassen met voldoende backinggas)
- belangrijke onderdelen en zwakke plekken van de apparatuur moeten toegankelijk zijn voor inspectie en/of validatie.
Het kan echter voorkomen dat de eisen haaks staan op de functionele eisen. Mits de voedselveiligheid nooit in het geding komt mag voor een aanvaardbaar compromis gekozen worden. Ter compensatie van zulke compromissen zullen echter intensievere reinigings- en desinfectieprocedures gevolgd moeten worden.
Lees voor een uitgebreide uitleg verder de EHEDG Guidelines !
Sinds 1 januari 2005 is er de GFL (General Food Law) Deze regelgeving komt vanuit de Europese Unie en geeft aan dat de voedselproducent verantwoordelijk is voor zijn eigen productieproces. Daarnaast spelen zaken als PED, regelgeving ten aanzien van druk, met name als het gaat om druktanks, ATEX, CE markering en de HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points). Dit laatste is een methodiek om binnen het productieproces goed naar de kritische punten te kijken. Met name waar ze gevaar opleveren voor de voedselveiligheid.
Met de kennis van het bovengenoemde en de wetenschap dat de wetgeving hierin in de toekomst een steeds belangrijkere rol gaat spelen, besluiten steeds meer voedingsproducenten dat complete leidingsystemen volgens o.a. de EHEDG richtlijnen ontworpen en gebouwd moeten worden.
HET “QH-Plus” ZUIVELPROGRAMMA VAN HOLLIMEX VOLDOET AAN DE EHEDG EN FDA RICHTLIJNEN!
Al jaren levert Hollimex een scala aan zuivelbuizen en procescomponenten die aan de EHEDG en FDA richtlijnen voldoen. We leveren deze producten veelal onder onze eigen naam “QH-Plus” Voor u dus heel herken- en traceerbaar.
Ook producten die zijn vervaardigd volgens DIN11866 (buizen), DIN11865 (lasfittingen), DIN11864 (koppelingen en flenzen), DIN11853 (koppelingen en flenzen), DIN32676 (clampkoppelingen) en BS4825 voldoen hier veelal aan. Deze moeten dan wel in de DIN uitvoering H3 of H4 zijn. Hollimex kan u een scala procescomponenten met een gemiddelde inwendige oppervlakte ruwheid van Ra ≤ 0,8 µm leveren. (DIN 4768 tabel 3) Denk hierbij aan zuivelbuizen, lasverbindingen, koppelingsverbindingen, clampverbindingen, filters, (vlinder)kleppen, ventielen, flenzen e.d.
De gelaste zuivelbuizen en lasverbindingen zijn verkrijgbaar in gebeitste, geslepen of gepolijste uitvoering, in de kwaliteiten 304L/1.4307 en 316L/1.4404.
De gelaste zuivelbuizen zijn zowel verkrijgbaar in gegloeid en ongegloeid. Indien de buis niet wordt gebogen is een ongegloeide uitvoering veelal voldoende.
De gelaste buizen zijn niet in een blanke uitvoering leverbaar om de reden dat een blank gegloeide buis veelal niet schoon is en metaaldeeltjes kan bevatten. Hierdoor kan de corrosie beschermende huid negatief beïnvloed worden en kunnen er verkleuringen ontstaan. Door het beitsproces neemt de oppervlakte ruwheid echter weer toe. Daarom worden deze buizen veelal maar kortstondig gebeitst. Dit wordt in de volksmond ook wel licht gebeitst genoemd. De kwaliteit van deze buizen ligt boven de kwaliteit zoals gesteld in DIN11850 en EN10357.
Enkele voordelen zijn:
- geschikt voor orbitaal lassen
- de oppervlaktekwaliteiten van de buizen en fittingen liggen dichter bij elkaar
- visueel passen alle componenten veelal beter bij elkaar
- de lage inwendige gemiddelde ruwheidswaarde (Ra ≤ 0,8 µm) vermindert de kans op roestvorming en microbiële besmetting van voedingsmiddelen
- een betere reinigbaarheid door het gladde oppervlak
- verlaagde kosten voor onderhoud, energie en reinigingsproducten
- u produceert veilig en hygiënisch volgens de normen die gelden voor voedselveilig produceren met gecertificeerde onderdelen.
De meeste producten zijn direct uit voorraad leverbaar.
Certificaten zijn leverbaar volgens EN 10204 3.1. Soms zijn er ook (2.1 of 2.2) verklaringen mogelijk voor de gemeten inwendige Ra waarde.
Om vervuiling en of beschadigingen tegen te gaan kunnen de buizen en lasverbindingen ook aan de uiteinden door Hollimex worden voorzien van kunststof beschermkappen of pluggen en verpakt worden in plastic verpakkingen.
Al onze afdichtingsringen en zittingsringen voldoen aan o.a. de EU1935 / 2004 en FDA verordeningen.
Denk hierbij aan afdichtingen en zittingsringen in NBR, HNBR, EPDM, IIR, SIL(VMQ), KZ(FFKM) en FPM(FKM), evenals afdichtingen in PTFE(Teflon).
EU1935 / 2004 - verordening inzake materialen en voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen.
EU2023 / 2006 - verordening betreffende goede fabricagemethoden voor materialen en voorwerpen bestemd om met levensmiddelen in contact te komen.
Voor rubberen onderdelen: FDA CFR21 / §177.2600 (Rubber bedoeld voor herhaald gebruik)
Voor PTFE onderdelen: EU10 / 2011 en FDA CFR21 / §177.1550
Alle afdichtingsringen en zittingsringen die in contact komen met voedsel moeten voorafgaand van het gebruik grondig gereinigd worden.
SLOT
Hollimex heeft met haar eigen "QH-Plus" pakket het totale leveringsprogramma sterk uitgebreid. Het pakket voldoet aan de nieuwste Europese richtlijnen en normen! Steeds meer bedrijven vinden dan ook de weg naar Hollimex en ervaren de mogelijkheden en het gemak. Door ons totaalpakket, kennis, bewerkings- en distributiemogelijkheden kunnen wij snel en objectief inspelen op uw behoefte. Hierdoor zijn wij steeds interessanter geworden voor onder andere eindgebruikers, ingenieursbureaus, aannemers, installateurs en pipingcontractors.
